Pierwszy w historii program komputerowy z certyfikatem ekologicznym: Okular - popularny czytnik plików PDF z KDE

Okular, popularny wieloplatformowy czytnik PDF i wszechstronna przeglądarka dokumentów od KDE, został oficjalnie wyróżniony za zrównoważone projektowanie oprogramowania, co znalazło odzwierciedlenie w ostatnich [kryteriach przyznawania eko-certyfikacji oprogramowania] (https://produktinfo.blauer-engel.de/uploads/criteriafile/en/DE-UZ%20215-202001-en-Criteria-2020-02-13.pdf). W lutym 2022 r. Okular otrzymał [wyróżnienie eko znakiem Niebieski Anioł] (https://www.blauer-engel.de/en/productworld/resources-and-energy- efficient-software-products). Oficjalny znak ekologiczny przyznawany przez rząd niemiecki. Wprowadzony w 1978 roku Niebieski Anioł jest najwcześniej ustanowionym na świecie znakiem ekologicznym, a Okular jest pierwszym programem, który otrzymał certyfikat z tym znakiem. Co więcej, Okular jest pierwszym programem komputerowym, który otrzymał certyfikat ekologiczny w ramach 30 organizacji Światowa sieć oznakowania ekologicznego! Członkiem tejże sieci, reprezentującej ponad 50 krajów, jest firma Blue Angel.

KDE jest światową społecznością inżynierów oprogramowania, artystów, pisarzy, tłumaczy i twórców, którzy są oddani idei rozwoju wolnego oprogramowania. Biorąc pod uwagę długoletnią [misję] (https://community.kde.org/KDE/Mission) i wiodącą [wizję] (https://community.kde.org/KDE/Vision) KDE, jak również talent i możliwości członków społeczności, nie jest zaskoczeniem, że KDE jest pionierem wśród grupy ludzi i organizacji w podejmowaniu dyskusji na temat zrównoważonego oprogramowania. Do tej grupy należą Blue Angel i [badacze]https://www.umwelt-.campus.de/green-software-engineering/refoplan-2018), zwolennicy tacy jak [Europejska Fundacja Wolnego Oprogramowania] (https://fsfe.org/), inne projekty wolnego oprogramowania i rosnąca liczba innego oprogramowania. Teraz, z pierwszym w historii certyfikowanym ekologicznie produktem programowym, społeczność KDE świętuje to osiągnięcie razem z szerszą [społecznością wolnego oprogramowania] (https://fsfe.org/news/2022/news-20220316-01.en.html), jak również z wydziałem informatyki w [Umwelt Campus Birkenfeld] (https://www.umwelt-campus.de/en/forschung/projekte/green-software- engineering/news-details/first-blue-angel-for-software), gdzie badacze zmierzyli zużycie zasobów i energii przez Okulara i inne oprogramowanie KDE.

KDE zostało założone w 1996 roku i utrzymuje wiele produktów wolnego i otwartego oprogramowania, w tym środowisko graficzne Plazma, aplikację dla malarzy i grafików Krita, zestaw edukacyjnych zajęć dla dzieci GCompris, Kdenlive, profesjonalny program do edycji wideo i oczywiście Okular, niezbędny program komputerowy, który pozwala na przeglądanie wszelkiego rodzaju dokumentów, w tym PDF-ów, komiksów, prac naukowych i akademickich oraz rysunków technicznych. Okular umożliwia również sprawdzanie podpisów cyfrowych i samodzielne podpisywanie dokumentów, a także dodawanie przypisów i uwag bezpośrednio w dokumencie.

Kryteria nagrody Błękitny Anioł dla oprogramowania, skupiające się na przejrzystości w zakresie wydajności zasobów i energii, żywotności sprzętu i niezależności użytkownika, stanowią doskonały punkt odniesienia do rozpoczęcia dyskusji o zrównoważonym rozwoju oprogramowania i popchnięcia rozwoju w tej dziedzinie do przodu. I tak w 2021 roku KDE rozpoczęło KDE Eko, projekt, którego celem jest umieszczenie KDE i wolnego oprogramowania w czołówce projektantów zrównoważonego oprogramowania. Zrównoważony rozwój nie jest nowym celem dla wolnego i otwartego oprogramowania (FOSS). [Cztery wolności] (http://fsfe.org/freesoftware/freesoftware.en.html) zawsze stawiały wolne oprogramowanie na czele projektów zrównoważonego oprogramowania. Nowością jest to, że wartości FOSS są obecnie uznawane za bezpośrednio związane ze zrównoważonym rozwojem przez organizacje takie jak Niemiecka Agencja Ochrony Środowiska (Umweltbundesamt), która opracowała kryteria przyznawania nagród.

Błękitny Anioł przyznawany jest szerokiej gamie produktów i usług, od wyrobów papierniczych, przez materiały budowlane, po drukarki. W 2020 roku Niemiecka Agencja Środowiska rozszerzyła kryteria przyznawania znaku o oprogramowanie, co było pierwszym w świecie certyfikatów środowiskowych połączeniem przejrzystości i autonomii użytkownika ze zrównoważonym rozwojem. Aby uzyskać eko znak, oprogramowanie musi wykazać, że spełnia listę rygorystycznych wymagań uznawanych za krytyczne dla środowiska w całym cyklu życia produktu. Obejmują one przejrzystość zużycia energii podczas korzystania z oprogramowania - na przykład w przypadku Okulara, podczas czytania lub dodawania adnotacji do pliku PDF - oraz możliwość uruchomienia aplikacji na sprzęcie co najmniej pięcioletnim. Kryteria przyznawania nagrody "Błękitny Anioł" obejmują także listę wymagań dotyczących niezależności użytkownika, które zmniejszają wpływ oprogramowania na środowisko.

Wszystkie te kryteria płynnie odzwierciedlają wartości KDE i całego ruchu FOSS. Z wolnym i otwartym oprogramowaniem, przejrzystość jest zagwarantowana i kontrola jest przekazana użytkownikom, zamiast być powstrzymywana przez dostawców lub usługodawców. Pozwala to użytkownikom decydować, czego chcą od oprogramowania, którego używają, a także, co często jest pomijane, od sprzętu. Na przykład, użytkownicy mogą zmniejszyć zużycie energii swoimi programami bez utraty funkcjonalności, ponieważ mogą zainstalować tylko to, co jest im potrzebne, a także uniknąć reklam i możliwości przetwarzania danych, które uruchamiałyby niepotrzebne procesy w tle, zwiększając zużycie zasobów. Jeśli chodzi o twórców oprogramowania FOSS, zazwyczaj kontynuują oni wspieranie sprzętu, który przemysł chętnie by wycofał z użycia, zapewniając użytkownikom aktualne i bezpieczne oprogramowanie dla urządzeń, które w przeciwnym razie mogłyby zostać wyrzucone jako elektro-śmieć i trafić na wysypiska śmieci. Krótko mówiąc, w konsekwencji wolności użytkownika i przejrzystości gwarantowanej przez licencję wolnego oprogramowania, użytkownicy i społeczności mają możliwość wpływania na czynniki decydujące o zużyciu zasobów przez ich oprogramowanie!

Wydany na licencji GPLv2+ Okular jest wolnym i otwartym oprogramowaniem, a więc spełniał już wiele kryteriów niezależności użytkownika, niezbędnych do uzyskania znaku Niebieski Anioł. Prowadzono dalsze prace, aby Okular w pełni spełniał wszystkie kryteria konkursu Niebieski Anioł i został oficjalnie uznany za rozwiązanie zapewniające przejrzystość w zakresie zużycia energii i zasobów, wydłużające potencjalny okres eksploatacji urządzeń oraz dające użytkownikowi niezależność.

KDE i społeczność wolnego oprogramowania chciałyby serdecznie podziękować programistom Okulara za stworzenie przyjaznego dla środowiska oprogramowania dla nas wszystkich!

Okular działa w systemach Linuks, Windows, Android i Przenośnej Plazmie, jest dostępny do pobrania dla wszystkich dystrybucji GNU/Linuks, jako samodzielny pakiet z [Flathub] (https://flathub.org/apps/search/okular) oraz [Sklepu Snap] (https://snapcraft.io/search?q=okular), poprzez repozytorium [KDE F-Droid] (https://cdn.kde.org/android/stable-releases/fdroid/repo/) dla Androida, jak również w Sklepie Microsoftu. Jako FOSS, kod źródłowy jest również łatwo dostępny w repozytorium [Okulara na GitLabie] (https://invent.kde.org/graphics/okular) dla wszystkich, do użytku, studiowania, udostępniania i ulepszania.

Dzisiaj zrównoważony rozwój musi być traktowany całościowo: wolność i otwartość oprogramowania, niezależność użytkownika i kontrola nad jego cyfrowym życiem oraz przejrzystość zużycia zasobów przez naszą cyfrową infrastrukturę są tego częścią. Dołącz do nas w [KDE Eko] (https://eco.kde.org/get-involved/). Uczyńmy cyfrową równowagę i wydajne pod względem zasobów wolne i otwarte oprogramowanie częścią naszej przyszłości, abyśmy mogli sprostać naszej odpowiedzialności za obecne i przyszłe pokolenia!

Artykuł stworzony przez Joseph P. De Veaugh-Geiss na licencji CC-BY-4.0.